Với số lượng loa ít (2 loa) thì không nói làm gì, nhưng với dàn âm thanh từ 5-7 loa bạn cần phải đặt các loa vào các vị trí phù hợp, với khoảng cách thích hợp thì mới tạo được một hiệu ứng âm thanh tuyệt vời như mong muốn.
Một dàn âm thanh cao cấp, đắt tiền chưa chắc đã mang đến chất lượng âm thanh như bạn mong muốn, nhưng với một dàn âm thanh tầm trung mà bạn biết sử dụng thì sẽ mang lại một hiệu ứng âm thanh tuyệt vời. Đó là nhờ vào “ Cách đặt loa nghe nhạc” Tiến Cường Audio giới thiệu dưới đây.
Cách đặt loa nghe nhạc chuẩn
Xin được nhấn mạnh 1 lần nữa đó chính là vị trí của các loa có tầm ảnh hưởng rất quan trọng. Nó ảnh hưởng tới sự cân bằng, tới chất lượng và cường độ âm thanh. Khi bạn thay đổi vị trí loa rồi tinh chỉnh những thay đổi đó, bạn sẽ nghe thấy nhiều nét nhạc mới lạ rất thú vị cũng như phát hiện ra sự kết hợp hài hòa, ăn ý giữa các dải tần. Trước khi bắt tay vào tìm vị trí thích hợp nhất cho loa, bạn cần hiểu năm yếu tố căn bản quyết định đến chất lượng âm thanh trong một căn phòng khi bạn thay đổi vị trí loa.
Vị trí giữa người nghe và loa:
Yếu tố này rất là quan trọng nó đóng vai trò trong chất lượng âm thanh của phòng nghe. Để nghe nhạc được hay, loa cần đặt ở những vị trí mang tính đối xứng nhau và người nghe cần ngồi trên trục chính giữa hai loa với khoảng cách giữa họ và loa lớn hơn khoảng cách giữa hai loa một chút. Vị trí tối ưu này còn được gọi là “điểm ngọt” – nôm na là điểm ngồi nghe… sướng nhất! Đây không phải là quy tắc bất di bất dịch, nhưng làm được như vậy, bạn sẽ thấy sân khấu âm thanh và âm hình đẹp hơn, âm thanh trở nên tập trung. Nếu bạn ngồi lệch khỏi “điểm ngọt” này, bạn có cảm giác âm thanh lệch sang một bên loa.
Cách đặt loa nghe nhạc đúng cách
Mẹo nhỏ để xác định vị trí nghe tốt nhất:
Bạn hãy thử dùng một chiếc ghế văn phòng có bánh xe, sau đó ngồi lên và dịch chuyển theo trục dọc giữa hai loa. Trong quá trình di chuyển, bạn sẽ tìm thấy một điểm có âm thanh hay nhất. Đó chính là “điểm ngọt”. Tại điểm này, âm hình rõ nét và sân khấu âm thanh thoáng rộng, ổn định nhất.
Một điểm cần lưu ý là khi ngồi cách xa loa, đặc tính âm học của phòng nghe sẽ tác động đến tai bạn nhiều hơn so với ngồi gần. Vì nếu ngồi gần, bạn sẽ nghe thấy nhiều âm thanh trực tiếp phát ra từ loa và ít âm thanh phản hồi từ tường hoặc trần, sàn.
Xem ngay : Các vị trí đặt loa tốt nhất trong phòng hát đến chuyên gia cũng phải công nhận
Khoảng cách giữa loa và tường :
Tưởng cũng là một nhân tốt quyết định tới chất lượng âm thanh của bạn. Đặt loa gần tường, tiếng bass sẽ được tăng cường, khiến âm thanh trở nên nặng nề hơn. Có loại loa ngay từ đầu đã được thiết kế để đứng gần tường phía sau, chúng cần có sự phản xạ âm của phòng để làm cho âm thanh cân bằng và tự nhiên hơn. Những loa này khi đặt xa tường sẽ trình diễn rất yếu, âm thanh bị loãng. Song có loa sẽ phát tiếng dày và nặng nếu bạn không đặt cách tường tối thiểu 1m. Khi đặt loa hãy xem tài liệu hướng dẫn kèm theo và xác định rõ loại loa nào phù hợp phòng của bạn nếu diện tích phòng hạn chế. Khi loa đặt gần tường, tiếng bass bị phản hồi từ tường dội lại không gian phòng nghe. Khi ấy, sóng âm trực tiếp và phản hồi sẽ cộng hưởng với nhau ở tần số thấp, làm cho tiếng bass nghe to hơn. Tất cả các bề mặt của phòng (trần, sàn, bốn bên tường) đều làm tăng âm lượng của tiếng bass. Càng gần góc tường, tiếng bass càng lớn. Nhiều hãng loa cũng nêu rõ khoảng cách cần thiết giữa loa và tường. Hãy đặt loa ở vị trí nhà sản xuất gợi ý, sau đó, bạn có thể thử nghiệm nhiều vị trí khác nhau theo ý muốn.
Cách đặt loa nghe nhạc theo tiêu chuẩn
Cuối cùng, khoảng cách loa và tường bên cũng liên quan đến độ lớn của âm phản xạ. Loa càng gần tường bên, âm thanh này càng lớn. Những bức tường được xử lý tiêu âm tốt có thể hạn chế được điều này.
Khoảng cách giữa loa và tường sau ảnh hưởng gì đến chiều sâu của âm thanh:
Nhìn chung, loa càng xa tường sau, bạn sẽ cảm thấy âm thanh càng có chiều sâu. Sân khấu sâu và rộng ít khi xuất hiện ở những loa đứng gần tường hậu. Chỉ cần kéo loa ra xa vài chục cm, bạn đã thấy sự khác biệt giữa một sân khấu âm thanh đẹp và xấu. Tiếc thay, nhiều phòng nhạc lại không cho phép loa đứng ra xa tường. Trong những căn phòng đó, hãy làm cho bức tường phía sau có tính tiêu âm bằng cách sử dụng những vật liệu tiêu âm phủ lên mặt tường.
Xem ngay : Bí quyết chọn loa hát karaoke gia đình các chuyên gia tư vấn
Độ cao của loa ảnh hưởng tới độ cân bằng âm thanh:
Dải tần của hầu hết các loa đều có sự thay đổi khi vị trí đặt loa lên cao hoặc xuống thấp. Những thay đổi này chủ yếu tác động đến tiếng trung và tiếng treble chứ hầu như không ảnh hưởng tới tiếng bass. Khi tai bạn ở vị trí vừa đúng tầm loa trung hoặc loa treble, âm thanh sẽ rõ nét hơn. Theo kinh nghiệm, vị trí của loa treble cách sàn từ 80-120cm sẽ là độ cao đẹp nhất.
Độ cao của loa ảnh hưởng đến sự cân bằng âm thanh
Mẹo nhỏ:
Hãy đặt loa bookshelf lên những bộ chân loa có độ cao thích hợp, sao cho độ cao của loa treble hoặc loa trung ngang với tai người ngồi nghe. Ngược lại, nếu đã có sẵn chân loa với chiều cao cố định hoặc sử dụng loa cột (floorstanding), bạn nên kiếm những chiếc ghế có chiều cao tương ứng để sao cho tai bạn ngang tầm với loa trung hoặc loa treble. Với chiều cao thích hợp, bạn dễ dàng tìm được vị trí nghe âm thanh rõ ràng nhất.
Góc của loa tác động đến độ cân bằng âm thanh, độ sâu và độ tập trung của âm hình:
Hầu hết các loa cần đặt hơi nghiêng mặt về phía người nghe, nhưng có loa lại phải hướng thẳng về phía trước. Góc của loa có ảnh hưởng sâu sắc tới sự cân bằng giữa tần số trung và cao, độ tập trung của sân khấu âm thanh và cảm giác không gian, cũng như tính tức thì, trực diện của âm thanh…
Vì tiếng treble có hướng tính cao, nên việc chỉnh cho loa hướng về phía tai nghe sẽ tăng lượng tiếng treble bạn nghe thấy tại “điểm ngọt”. Nếu tiếng quá sáng thì có thể điều chỉnh lại bằng cách quay hướng loa lệch khỏi tai bạn một chút.
Dàn loa nghe nhạc xem phim (6 loa)
Mẹo nhỏ:
Hãy thử nghe loa một lát với vị trí thẳng. Sau đó xoay loa nghiêng một góc khoảng 10 độ về phía bạn. Thử nghe lại rồi lại tiếp tục xoay loa nghiêng tiếp cho tới 20 và 30 độ. Với vị trí nào nghe hay nhất, bạn có thể cố định loa tại vị trí đó. Thông thường, xoay hướng loa vào phía người nghe, bạn sẽ thấy âm hình rõ hơn, âm thanh nghe nổi hơn.
Có những loa nhỏ cần phải đặt trên giá đỡ, nhưng chiều cao của giá cần tính cẩn thận để thích hợp với người nghe khi ngồi thưởng thức.
Khi đặt loa, cần chú ý trước hết đến trục nghe, là nơi tai người nghe sẽ gần như ngang bằng loa tweeter.
Xem ngay : Cách xử lý tiếng hú khi hát karaoke trong vòng một nốt nhạc
Trục nghe
Khi xác định chiều cao chuẩn của giá đặt loa, trước hết bạn phải tìm ra “trục nghe” (listening axis) của loa ở đâu. Trục này là điểm trên màng trước/vách ngăn trước của loa mà nhà thiết kế có ý định sẽ đặt ngang tầm với tai người nghe. Thực tế, khi kiểm tra hoạt động của loa, nó thường mang lại đáp ứng tần số mượt mà và gọn gàng nhất.
Nhưng không may là trục nghe lại không phải lúc nào cũng được công bố trong danh sách đặc điểm của loa và ít được nhắc tới. Tuy vậy, các nhà sản xuất và bán lẻ có chuyên môn sẽ tư vấn nếu bạn hỏi. Nếu không, có thể tham khảo các nguyên tắc chung dưới đây.
Phần lớn loa nhỏ có thiết kế hai đường tiếng, nghĩa là chúng có 2 driver, một tweeter (loa cho âm cao) và một mid-woofer (cho âm trung trầm). Đôi khi bạn sẽ thấy thiết kế ba đường tiếng cho loại loa đặt trên giá: một tweeter, một driver âm trung và một driver âm trầm. Trong cả hai trường hợp này, phổ biến nhất vẫn là dạng loa tweeter được đặt cao nhất. Điều này là rất quan trọng bởi trong nhiều loa, chiều cao của tweeter chính là trục nghe.
Một số khác, trục nghe nằm hơi tụt xuống một chút so với tweeter. Ví dụ, trong thiết kế hai đường tiếng, điểm đó chính là điểm chính giữa tweeter và mid-woofer. Nhưng cũng có thiết kế trục nghe là nằm trên tweeter một chút. Trong trường hợp đó, thiết kế ám chỉ rằng loa sẽ đặt trên một giá thấp và không chiếm diện tích trong phòng.
Nhưng chưa bao giờ người ta thấy trong thiết kế hai đường tiếng và ba đường tiếng có tweeter đặt cao nhất mà trục nghe lại nằm ở chiều cao của loa trầm. Nếu nhà thiết kế làm vậy, có nghĩa là loa sẽ phải đặt trên một giá rất cao thì mới cho tiếng hay.
Từng có loa có trục nghe nằm ở mid-woofer là Platinum M2 của PSB, trong đó mid-woofer nằm trên tweeter và trục nghe nằm ngang tầm mid-woofer. Nhà thiết kế Paul Barton đã can thiệp đặc biệt để có đáp ứng tần số chuẩn ở độ cao này, nếu không M2 sẽ phải đặt rất cao để tiếng của tweeter ngang tầm với tai người nghe. M2 chỉ là trường hợp ngoại lệ và nguyên tắc phổ biến vẫn là chiều cao của tweeter chính là trục nghe.
Cách đặt loa nghe nhạc chuẩn
Độ cao đến tai:
Điểm tiếp theo cần xác định là chiều cao từ mặt đất đến tai của bạn khi ở vị trí ngồi.
Một số người sẽ ngồi ở chiếc ghế yêu thích và đo khoảng cách từ lỗ tai của họ đến mặt sàn. Đây là cách chính xác nhất để lắp đặt loa. Nhưng trong trường hợp phòng nghe luôn có nhiều người thưởng thức, hãy dùng độ cao trung bình để phù hợp hơn. Do đó, bạn cũng nên tìm loại giá chắc chắn có thể nâng lên hạ xuống tùy ý để phù hợp với từng mục đích lắp đặt.
Chiều cao của giá:
Ví dụ, chúng ta có độ cao đến tai là 92 cm và giả định trục nghe là độ cao đến tweeter.
Trước hết, đo từ chính giữa tweeter đến điểm đáy của vỏ loa, ví dụ 30 cm.
Trừ độ cao đến tai cho số này: 92 – 30 = 62 cm.
Cuối cùng, bạn sẽ cần một giá đỡ có chiều cao 62 cm.
Trong trường hợp trục nghe nằm ở trên tweeter, bạn cần tìm giá thấp hơn, tùy vào khoảng cách này. Ví dụ, trục nghe cao hơn tweeter 5 cm thì giá thấp đi: 62 – 5 = 57 cm.
